Cluedo op het stadhuis?!

Wie liet Hamont-Achel verdwijnen uit de fusiegesprekken?

Het enige wat zeker is dat de loden pijp niet het wapen was. Verder lijkt de saga van de fusiegesprekken echt wel op een spelletje Cluedo. Eén ding is zeker: de dader was de burgemeester! Was het de burgemeester van Overpelt of Hamont-Achel? Dat zullen we wellicht nooit weten!
 

Slechts zelden behandelt een gemeenteraad zo’n belangrijk dossier als een fusie, maar toch werd ook in dit dossier de oppositie niet volledig geïnformeerd. Ook het traject dat de fusiegesprekken gevolgd heeft, kan men op zijn minst merkwaardig noemen. We zetten het voor u op een rijtje!

Zoals algemeen bekend wil de Vlaamse regering vrijwillige fusies tussen gemeenten stimuleren. Indien gemeenten kiezen voor een vrijwillige fusie belooft de Vlaamse overheid om 500 euro schulden per persoon over te nemen. Dat de Vlaamse regering veel ziet in vrijwillige fusies mag dus wel duidelijk zijn. Op die manier zouden gemeenten kunnen genieten van de voordelen van een schaalvergroting. Dat hier nood aan is, blijkt uit de vele samenwerkingsverbanden die overal in Vlaanderen ontstaan zijn. Bij een fusie kan veel geld bespaard worden op politieke mandaten. Niet alleen op de mandaten van burgemeester, schepen en gemeenteraadslid, maar ook op de vele mandaten in de intercommunales die dan niet meer nodig zijn. Deze intercommunales zijn immers vaak ondoorzichtig voor de bevolking, we weten zelden hoeveel geld de bestuurders opstrijken.
Maar misschien is de besparing op politieke mandaten wel één van de beweegredenen waarom Hamont-Achel niet mee zal doen aan een vrijwillige fusie. Misschien waren de dames en heren van de meerderheid bang om hun eigen postjes te verliezen? We zullen het wellicht nooit weten…

N-VA was echter wel voorstander om te onderzoeken wat de voordelen van een fusie zouden zijn, en hoe het zat met het draagvlak. Daarom stelden de afdelingen van Neerpelt, Overpelt (of mogen we ondertussen al Pelt zeggen?) en Hamont-Achel voor om het volk te informeren en daarna een volksraadpleging te houden. Spijtig genoeg werd dat idee toen weggelachen door onze burgmeester. Hij wist immers al dat u tegen een fusie zou zijn, ook al heeft u niet de broodnodige informatie gekregen om hierover een gefundeerde uitspraak te doen. Hij durfde hier zelfs enkele bakken trappist op te verwedden. Hij vertelde erbij dat Hamont-Achel niets kon winnen bij een fusie omdat onze belastingen lager liggen en we schuldenvrij waren. Hij vond het niet nodig om te onderzoeken of dit wel helemaal juist was, en of we daadwerkelijk niets konden winnen bij een fusie. Iedereen is het er over eens dat een fusie zowel voor- als nadelen heeft, maar beslissen kan iemand pas doen met de nodige kennis van zaken.

Iedereen dacht dat hiermee het fusieverhaal definitief terug in de kast gestoken werd, maar niets was minder waar. Begin dit jaar trok burgemeester Jaak Fransen van Overpelt het fusieverhaal terug vanonder het stof. Hij gaf in zijn nieuwjaarstoespraak aan toch iets te zien in een fusie. Al snel volgde burgemeester Raf Drieskens en onze eigen burgemeester Theo Schuurmans. Plots was een ‘fusie’ ook geen taboe meer binnen meerderheidskringen. De reden van deze ommekeer lijkt onbekend, hoewel het ook voor Hamont-Achel ineens interessant werd dat schulden werden overgenomen.

Omdat we slechte ervaringen hebben met de transparantie van de meerderheid, besloot N-VA om op de gemeenteraad te vragen om een intergemeentelijke werkgroep op te richten, zodat de oppositie in dit dossier zeker ook werd betrokken. De N-VA deed dit in de drie betrokken gemeenten. Na een amendement van de meerderheid, werd dit punt in Hamont-Achel met eenparigheid en onder applaus van het publiek goedgekeurd. Professor Ackaert (UHasselt) werd aangesteld om de werkgroep te begeleiden, en er werd uitdrukkelijk opgenomen dat alle partijen gelijktijdig informatie zouden ontvangen.

Al snel bleek dat deze werkgroep niet de gewenste informatie kon voorzien, maar toch bleef het een verrassing dat op 15 mei een persbericht naar buiten werd gestuurd door burgemeester Schuurmans. De gemeenteraadsleden (en blijkbaar ook het schepencollege) moesten via de pers vernemen dat Hamont-Achel niet meer mee deed aan de fusiegesprekken. Voor de zoveelste keer werd de gemeenteraad pas achteraf op de hoogte gesteld.

De verbazing werd des te groter toen bleek dat het aanvankelijk niet de bedoeling was om enige uitleg te verschaffen op de volgende gemeenteraad. N-VA moest tijdens het vragenrondje zelf het onderwerp ter sprake brengen. Er werd opgemerkt dat de beslissing van de gemeenteraad niet gevolgd werd. De burgemeester haalde vol trots aan dat hij zijn verantwoordelijkheid had genomen. De oppositie kan het echter niet smaken dat de fusie opgeblazen kan worden door de uitspraak van één persoon, dit getuigt niet van een open democratie. Dit is geen verantwoordelijkheid opnemen, maar misbruik maken van een positie. De burgemeester reageerde dat eenieder die wist wat hij wist, dezelfde beslissing zou hebben genomen. Maar zou meerderheid en oppositie niet gelijktijdig van alle informatie voorzien worden? Dit is dus opnieuw niet gebeurd! Echter mocht de gemeenteraad die reden niet weten. Wel werd aangehaald dat Hamont-Achel niet kon genieten van de Vlaamse schuldovername, omdat de stad voor 31 december 2016 schulden vrij was. Dat klopt inderdaad, maar we vragen ons openlijk af of de meerderheid het fusiedecreet wel bestudeerd had. Dit gegeven was in januari ook al bekend, of werd hier overgelezen? Een belangrijke kanttekening bij dit verhaal is dat er in de begroting van 2017 leningen in zijn geschreven, het schuldenvrij verhaal behoort dus tot het verleden.

Op 26 juni staat de bespreking van de fusiebegeleidingsgroep dan toch op de agenda van de gemeenteraad. Dit maal werd aangegeven dat de werkgroep niet genoeg informatie bezat om te beslissen over een eventuele fusie. Waar een maand eerder werd aangehaald dat er informatie was, waaruit bleek dat een fusie negatief zou uitdraaien voor Hamont-Achel, blijkt er nu ineens te weinig informatie te zijn. N-VA betreurt het gelopen traject ten zeerste. Omdat de meerderheid geen oor had naar het voorstel van de N-VA om het draagvlak bij de bevolking te onderzoeken, kon pas een jaar later gestart werden met het onderzoek. Met als gevolg dat er weinig tijd overbleef voor een degelijke studie. Opnieuw werd aan burgemeester Schuurmans uitleg gevraagd waarom Hamont-Achel niet meer meedeed aan de fusiegesprekken. Ditmaal vertelde hij de gemeenteraad dat Jaak Fransen, burgemeester van Overpelt, Hamont-Achel niet meer wou betrekken bij het fusieverhaal en het onderzoek dan ook maar boycotte. Van het nemen van een verantwoordelijkheid naar uit het fusiegesprek gezet te zijn, lijkt dus maar een kleine stap voor de burgmeester. Vast staat dus wel dat hij de gemeenteraad niet naar alle eerlijkheid informeert. Dit blijkt nogmaals als gevraagd wordt wat het argument was om Hamont-Achel uit de fusie te zetten. Theo Schuurmans zegt dat hij dit wel weet, maar niet wil zeggen. Hij zou dit doen om de fusie van Pelt niet onmogelijk te maken. Maar heeft de gemeenteraad niet het recht op volledig geïnformeerd te worden? Blijkbaar niet… We vragen ons dan ook af wat zo erg kan zijn dat de gemeenteraad het niet mocht weten. Bleek Hamont-Achel dan toch niet de perfecte bruid te zijn? Kloppen de geruchten dan toch dat onze burgemeester de sjerp voor twee jaar opeiste, en de andere burgemeesters hier niet mee akkoord gingen? Wat de echte reden is, zullen we misschien nooit weten…

Het spelletje Cluedo lijkt dus afgelopen te zijn zonder dat we weten wie de dader is, maar ook het motief lijkt te ontbreken. We hopen alvast met u mee dat er ooit opheldering zal zijn in dit dossier!